Κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αναρωτήθηκαν αν τελικά η συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αξίζει όλες αυτές τις θυσίες.

Όμως για να μπορεί κανείς να επαίρεται για την ορθότητα των ευρωπαϊκών επιλογών θα πρέπει να αποδείξει πώς αυτές συνέβαλλαν στην άνοδο του Όμως για να μπορεί κανείς να επαίρεται για την ορθότητα των ευρωπαϊκών επιλογών θα πρέπει να αποδείξει πώς αυτές συνέβαλλαν στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων αλλά και στην ενίσχυση της ασφάλειας και της δημοκρατίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Ίσως το πλέον προφανές είναι και το σημαντικότερο: Το βραβείο Νόμπελ 2012 για την Ειρήνη που δόθηκε στην ΕΕ ήταν ίσως η μεγαλύτερη αναγνώριση της επιτυχίας της. Επιτυχία που εξασφάλισε μια από τις πλέον μακροχρόνιες περιόδους ειρήνης στην Ευρώπη που το 1945 έβγαινε από δύο παγκόσμιους πολέμους με εκατόμβες νεκρών για όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη. Αν κάποιοι το θεωρούν αυτό απλό και αυτονόητο, ας κάνουν μια σύγκριση της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες (Αλβανία, Τουρκία, Σερβία, παλαιότερα Βουλγαρία) και τις ακραίες πολιτικές καταστάσεις που βίωσαν και βιώνουν.

Παρ΄ όλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση πέτυχε πολλά περισσότερα, από την εφαρμογή μιας συνθήκης ειρήνης. Η ενιαία αγορά, αποτέλεσε μια τεράστια επιτυχία που έδωσε νέα ορμή στις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες και τους επέτρεψε από τη μια να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια τεράστια αγορά, από την άλλη να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Ελεύθερη διακίνηση αγαθών για τη χώρα μας σημαίνει ότι πλέον περισσότερο από το 40% των προϊόντων της βρίσκει αγοραστές εντός ΕΕ, χωρίς δασμούς, διατυπώσεις και άλλα εμπόδια.

Στην Ένωση δεν διακινούνται ελεύθερα μόνο τα αγαθά. Ελεύθερα κινούνται και οι άνθρωποι –εντός της συνθήκης Σέγκεν. Είτε πρόκειται να εργαστούν, να σπουδάσουν, να ταξιδέψουν για τουρισμό μπορούν να κινηθούν εντός της Ένωσης χωρίς καμία δυσκολία όπως ακριβώς θα έκαναν στη χώρα τους. Όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό στην Ελλάδα, αλλά και οι νέοι μας που ταξιδεύουν είτε για σπουδές είτε μέσω του προγράμματος Erasmus και Youth in Action αντιλαμβάνονται ίσως περισσότερο από όλους την αξία της ελεύθερης μετακίνησης και τα πολλαπλά οικονομικά οφέλη που έχει για αυτούς.

Ευρώπη χωρίς τους αγρότες απλώς δε θα μπορούσε να υπάρχει. Γι αυτό το 40% του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού από την ίδρυση της Ένωσης διατίθεται για τους ευρωπαίους αγρότες. Οι κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις αποτέλεσαν τον πλέον ισχυρό υποστηρικτικό μηχανισμό για τον εκσυγχρονισμό της αγροτικής παραγωγής, τη βελτίωση της ποιότητάς της, τη διασφάλιση των καταναλωτών, την τυποποίηση των προϊόντων. Έργα υποδομής, αρδευτικά, αναδασμοί έδωσαν πραγματικά πνοή στην Ελληνική ύπαιθρο, στήριξαν το αγροτικό εισόδημα σε δύσκολες εποχές και κράτησαν τον πληθυσμό σε χωριά και επαρχία αναχαιτίζοντας το κύμα αστυφιλίας της δεκαετίας του ΄70.

Κοινοτική χρηματοδότηση διατέθηκε –σε ύψη αδιανόητα πριν την Ένωση- για την Ελλάδα σε όλους τους τομείς. Από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης ως το ΕΣΠΑ η χώρα μας χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο της πολιτικής Συνοχής για έργα οδοποιίας (οδικοί άξονες, περιφερειακές οδοί, διευρωπαϊκά οδικά δίκτυα, ανισόπεδοι κόμβοι), υποδομών (λιμάνια, σταθμοί, διοικητήρια), σιδηροδρομικού δικτύου, εκπαίδευσης, υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, προσλήψεις προσωπικού). Η χώρα μας μεταμορφώθηκε μέσα σε 30 χρόνια, και παρά τις στρεβλώσεις και τα λάθη που αναμφίβολα έγιναν, σήμερα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις από ένα άλλο επίπεδο σε σχέση με τις εκτός ΕΕ χώρες.

Αν για κάτι μπορούμε τέλος να είμαστε υπερήφανοι στην Ευρώπη είναι για τους κανόνες που έχουμε θεσπίσει σχετικά με την προστασία του Περιβάλλοντος. Η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία είναι από τις πλέον σύγχρονες και προστατευτικές στον κόσμο. Αν και πολλά μπορούν ακόμα να γίνουν εδώ, ωστόσο η ΕΕ είναι πρωτοπόρος στην προστασία του πλανήτη σε όλα τα επίπεδα και θέτει τα πρότυπα για όλες τις υπόλοιπες χώρες.

Επομένως είναι όλα ρόδινα; Έχουμε κατακτήσει τον Παράδεισο και πρέπει να είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό;

Η απάντηση είναι «φυσικά και όχι». Κρατάμε τα θετικά, φροντίζουμε να διασφαλίσουμε τα κεκτημένα και να τα αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο με βάση τις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από τις επιπτώσεις της κρίσης, την παγκοσμιοποίηση και την πρόοδο της τεχνολογίας. Επομένως, πολλά ακόμα μπορούν να γίνουν ώστε οι Ευρωπαίοι και οι Έλληνες πολίτες να ωφελούνται ουσιαστικά από την Ένωση αυτή των Ευρωπαϊκών χωρών.

Η κρίση, για παράδειγμα, έφερε στην επιφάνεια μια από τις σημαντικότερες δυσλειτουργίες της Ευρώπης: Την ανάγκη περαιτέρω θωράκισης της δημοκρατίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η οποία είναι απαραίτητη ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις δεν παίρνονται σε κλειστές συσκέψεις των κρατών μελών, αλλά δημοκρατικά σε όργανα εκλεγμένα από τους ευρωπαίους πολίτες που θα διασφαλίζουν την αλληλεγγύη και το σεβασμό των κοινοτικών και εθνικών νομοθεσιών. Χρειάζεται ακόμα να διασφαλίζεται στην Ευρώπη ότι οι κανόνες υπάρχουν και είναι γνωστοί από την αρχή –δεν δημιουργούνται αποσπασματικά για να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση. Ταυτόχρονα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει η εγγύηση ότι και οι κρίνοντες θα κρίνονται.

Η αλλαγή της κοινοτικής νομοθεσίας για τη μετανάστευση με την άμεση αναθεώρηση της συνθήκης του Δουβλίνου (ΙΙ) και τη δίκαιη κατανομή των βαρών στα κράτη μέλη αποτελεί βασική μας προτεραιότητα. Δεν είναι δυνατόν κράτη μέλη όπως η Ελλάδα να υποχρεώνονται στη φιλοξενία εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών που εγκλωβίζονται περνώντας τα Ελληνικά σύνορα αναζητώντας καλύτερη τύχη στην Ευρώπη –δεν είναι δυνατόν χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η χώρα μας να μετατρέπονται –εν μέσω σφοδρής οικονομικής κρίσης- στους δεσμοφύλακες της Ευρώπης.

Η περαιτέρω βελτίωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, με την προστασία των μικροκαλλιεργητών και των νέων αγροτών, την παροχή σύγχρονων κινήτρων στους αγρότες και άτοκων δανείων μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα, μαζί με την ενίσχυση της προστασίας της ονομασίας προέλευσης (σε παγκόσμιο επίπεδο), αποτελούν στόχους που το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο θα πρέπει να θέσει μέσα στην επόμενη πενταετία.

Το πλέον σημαντικό, σήμερα που η οικονομική κρίση γκρεμίζει ευρωπαϊκές κατακτήσεις δεκαετιών είναι η στήριξη του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου –ενός μοντέλου που αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο: Μέτρα για την ανεργία, καλύτερη περίθαλψη και εγγυημένη για όλους, καταπολέμηση της ανεργίας των νέων όχι μόνο μέσα από τη μαθητεία αλλά και την πραγματική στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας που θα βοηθά όσους νέους τολμούν να επιχειρήσουν καινοτόμα και με εξωστρέφεια. Το πρόγραμμα Εγγύηση για τη Νεολαία αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα, ωστόσο χρειάζονται πιο μόνιμες και ουσιαστικές παρεμβάσεις για να μη μιλάμε σε λίγα χρόνια για τη «χαμένη γενιά» της Ευρώπης.

Η οικονομική κρίση χτύπησε καίρια και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Με το 85% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να χαρακτηρίζονται μικρομεσαίες –ποσοστό που για την Ελλάδα είναι ακόμα μεγαλύτερο- η πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλιστεί, ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό Νότο που βιώνει πρωτόγνωρες καταστάσεις και το τραπεζικό του σύστημα δοκιμάζεται. Επιπλέον, συνεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μείωση της γραφειοκρατίας, απλοποίηση των διασυνοριακών συναλλαγών, ενοποίηση των κανόνων του επιχειρείν, θα συμβάλουν σημαντικά στην αναβάθμιση του ρόλου των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, την ενίσχυση του ανταγωνισμού και τελικά τη διατήρηση θέσεων εργασίας σε αυτό το τόσο κρίσιμο για την οικονομία κλάδο.

Κλείνοντας θέλω να αναφερθώ σε μια πολιτική που αποτελεί και προτεραιότητα της Ελληνικής Προεδρίας. Την ενίσχυση των πολιτικών για τη Μεσόγειο, μέσα από την «Στρατηγική για το Ιόνιο και την Αδριατική» αλλά και τη συνεργασία των ευρωπαϊκών χωρών για την ενίσχυση των οικονομικών συνεργασιών στην ευρύτερη μεσογειακή λεκάνη.

Η οικονομική κρίση έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια της στην Ευρώπη. Όμως όλοι μαζί, με τις διαφωνίες και τις εντάσεις μας, τα λάθη και τα προβλήματα, τα καταφέραμε. Η κρίση μας έκανε πιο δυνατούς και μας έδειξε το δρόμο: Η Ελλάδα μέσα στο ευρωπαϊκό σύστημα έχει ρόλο ενεργό και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό περιφερειακό πόλο ανάπτυξης.

Οι Ευρωπαϊκές εκλογές αποτελούν ορόσημο και δίνουν την ευκαιρία να επιλέξουμε στο Ευρωκοινοβούλιο εκπροσώπους που θα είναι ικανοί, σε συνεργασία με τους ευρωπαίους συναδέλφους τους, να διαμορφώσουν το ευρωπαϊκό αύριο, το μέλλον της κοινής μας κοιτίδας, της Ευρώπης.»